29 maart 2025: Hari Raya Nyepi!

Ga je naar Bali in maart? Dan maak je misschien wel het Balinees Nieuwjaar mee (Hari Raya Nyepi)! Dit is een van de meest indrukwekkende Balinese feestdagen. Het Balinees Nieuwjaar valt gelijk met de nieuwe maan (tilem) in maart, op 29 maart is het Nyepi 2025. Gedurende een dag ligt Bali helemaal plat – misschien moet je hier zelf je plannen van je Bali vakantie op aanpassen.

In deze blog lees je alles over Nyepi, Ogoh-ogoh en Melasti, kortom alles wat je moet je weten over het Balinees Nieuwjaar (Silence Day).

Balinees Nieuwjaar 2025 begint op zaterdag 29 maart om 6.00 uur en duurt 24 uur. Voorafgaan aan Nyepi vinden er vele ceremonies plaats, deze worden ook wel Melasti en Ogoh Ogoh genoemd. Je mag als toerist op gepaste afstand komen kijken. Op Nyepi dag zelf is er niets te doen. Nyepi wordt niet voor niks Day of Silence in het Engels genoemd.

De Balinese kalender

Op Bali hanteert de bevolking verschillende kalenders die naast elkaar gebruikt worden. Op officiële documenten houdt men vast aan de Gregoriaanse kalender, dezelfde kalender die wij kennen. Daarnaast zijn er de Pawukon kalender en de Saka kalender.

Pawukon kalender

De Pawukon kalender is een numerieke kalender, welke uitgaat van 35 dagen in een maand en 210 dagen in een jaar. Verschillende ‘jaarlijkse’ feestdagen, zoals Galungan en Kuningan, worden om de 210 dagen gevierd. Grappig weetje: het aantal dagen in een week is niet constant.

Saka kalender

De Saka kalender is een maankalender, welke zijn oorsprong in west India vindt. Deze kalender is bepalend voor de start van het nieuwe jaar, Nyepi.

In veel landen is nieuwjaar een reden om uitbundig te feesten. Denk aan het vuurwerk op 1 januari in veel landen, het vuurwerk in februari ter eren van Chinese nieuwjaar of Songkran in zuidoost Azië. 

Nyepi is meer dan het afsteken van vuurwerk: het dagelijks leven ligt stil door lokale regelgeving. Zelfs het vliegveld is dicht op Bali. Het geloof op Bali is erg belangrijk, niemand haalt het in zijn hoofd de traditie te breken en de hindoe goden ongunstig te stemmen.

De belangrijkste religie op Bali is het Hindoeïsme. Toch valt Nyepi niet samen met het hindoe nieuwjaar of Holi zoals men in India viert.

Melasti Bali: de rituele reiniging voorafgaand aan Nyepi 2025

Melasti is de dag van het reinigen van religieuze Hindoebeelden aan zee. Ook de Balinezen zelf zuiveren hun lichaam. Het slechte wordt gereinigd. Heilige objecten worden meegenomen naar stranden op het eiland om ze te zuiveren met het water uit de oceaan: Amerta Tirtha (bron van het eeuwige leven) en worden daarna teruggebracht naar de tempel van het dorp.

De precieze datum van Melasti 2025 verschilt van dorp tot dorp.

Ogoh-Ogoh: de vernietiging van het kwaad

Ongeveer 2 maanden van te voren voorafgaand aan Nyepi zijn de hindoes al begonnen met het bouwen van Ogoh-Ogoh, metershoge voorstellingen van het spirituele kwaad. Gemaakt van  hout, bamboe, stof en papier-maché worden de engste gezichten gemaakt. Let op; dit kan voor jonge kinderen eng zijn omdat die gezichten eng zijn.

De avond voor Nyepi is de Ngrupuk-parade: de Ogoh-Ogoh worden dan vanuit de Banjar door het dorp gedragen. Hier zijn gezien de grootte van de poppen vijf tot tien volwassen mannen voor nodig. Zij worden muzikaal bijgestaan door de jongere generatie.

Aan het eind van de avond worden de poppen op de begraafplaats van het dorp in brand gestoken en is het kwaad uitgeroeid.

Het is mogelijk om de Ogoh-Ogoh ook buiten het seizoen te bewonderen. In Mengwi (naast de Pura Taman Ayun) is een Ogoh-Ogoh museum met een aantal traditionele poppen. Ik twijfel of het museum geschikt is voor kleine kinderen, de verlichting is schaars dus heeft het museum wat weg van een spookhuis.

Nyepi Bali: de dag van de stilte als start van het nieuwe jaar

Nyepi is het eigenlijk Balinees Nieuwjaar. Nyepi wordt ook wel ‘silence day’ genoemd. Het eiland is die dag gehuld in duisternis en stilte, en er is tijd voor meditatie en bezinning. Alles is dicht. 

Bali gaat op nieuwjaarsdag letterlijk op slot. Het vliegveld is gesloten en ook rijden er geen taxi’s en ander verkeer. Ook winkels en restaurantjes zijn dicht. De meeste Balinezen zullen hun huis niet of nauwelijks verlaten. 

De reden van de duisternis en de stilte ligt in het verleden. Balinese hindoes geloven namelijk dat als ‘het kwaad’ wat over het eiland waait neerdaalt op Bali op nieuwjaarsdag, dat dat een slecht jaar tot gevolg heeft. Wanneer de Balinezen geen licht en geluid maken, zal het kwaad waarschijnlijk overwaaien. Dat betekent een dag zonder het gebruik van elektriciteit en zonder mobiele telefoon. Sommige Balinezen gaan zo in hun geloof op, dat ze zelfs niet roken. Het brandende uiteinde van de sigaret geeft immers ook licht.

Mijn ervaring: Nyepi

Ik persoonlijk vindt de dagen ervoor leuk, dat je de optocht ziet en hoe de poppen gemaakt zijn, dan is er ook echt vertier en mega druk.

Nyepi zelf de dag kan je niets doen dan alleen in je hotel of villa te blijven hangen. Je mag de straat niet op.  Je kan een wandeling maken door je hotel of gewoon lekker relaxen bij het zwembad.  Maar daar houdt het meestel wel op.  Je kan ook uitwijken naar de andere eilanden, daar wordt Nyepi namelijk niet gevierd.

Tijdens Nyepi kun je je niet verplaatsen. Het is fijn om dan in een goed hotel te blijven met een eigen restaurant.

Praktische tips voor reizen met Balinees Nieuwjaar 2025

• Nyepi 2025 is van zaterdag 29 maart om 6.00 uur tot zondagochtend 30 maart 5.59

• Tijdens Nyepi kun je niet naar een volgende bestemming reizen. Er is geen verkeer, ook geen vliegtuigen en boten

• Vervoer komt de dag na Nyepi rond 6 uur ’s ochtends weer op gang, wat meestal leidt tot enige chaos op de wegen

• Let op: in 2025 valt het suikerfeest op 30 en 31 maart. Hier lees je meer over de Ramadan in Indonesië. Dit zorgt voor extra drukte de dagen na het Balinese Nieuwjaar

• Winkels en restaurants zijn dicht tijdens het Balinese Nieuwjaar

• Veel toeristen kiezen er voor om Bali rond Nyepi te mijden, boten naar de Gili’s zijn soms extra druk

Tip: Raad ik toeristen aan om Bali te bezoeken tijdens Nyepi? Eigenlijk niet. Vaak zit je ‘opgesloten’ in het hotel. De dagen voorafgaand aan Nyepi zijn echter interessant. Je kan het beste aan je hotel vragen welke ceremonie waar precies plaats vindt, want de precieze invulling verschilt van dorp tot dorp.